معصومه ابتکار، انتصاب یک زن به‌عنوان سخنگوی وزارت امور خارجه را به فال نیک گرفته و امیدوار است که روند توسعه مشارکت سیاسی زنان در کابینه «تدبیر و امید» سیر صعودی داشته باشد، انتصاب «مرضیه افخم» به گفته او می‌تواند به ایجاد الگوسازی در منطقه خاورمیانه ختم شود، به‌ویژه اینکه این روزها خاورمیانه در آشوب تبعیض و جنگ و ناآرامی غرق است و حضور زنان به‌عنوان پیام‌آوران صلح می‌تواند، کارساز و موثر باشد. 

 

او این انتصاب را فرصتی تاریخی برای بهره‌مندی از توان زنان دیپلمات ایرانی در عرصه‌های بین‌المللی می‌داند و براساس نشستی که با وزیر امور خارجه داشته، وعده می‌دهد که محمدجواد ظریف، علاوه بر انتصاب خانم افخم به فکر انتصاب سفرای زن در کشورهای مختلف است. 

 

  تابوی حضور زنان در پست‌های کلیدی دستگاه دیپلماسی با انتصاب «مرضیه افخم» به‌عنوان سخنگوی وزیر امور خارجه شکسته شد، این انتصاب برای شما چه پیامی دارد؟ 

این انتصاب از یک تصمیم شایسته و منطقی ریشه می‌گیرد، به خاطر این انتخاب به آقای ظریف تبریک می‌گویم، اینکه بالاخره برای نخستین بار یک زن ایرانی به‌عنوان معاون وزیر امور خارجه انتخاب می‌شود، نه‌تنها برای زنان ایرانی، که برای زنان جهان و منطقه پیام‌آور صلح و دوستی است. خانم افخم از چهره‌های توانمند در دستگاه دیپلماسی ایران است و امیدوارم در این مسوولیت مهم موفق باشند. 

 در منطقه خاورمیانه هنوز برخی زنان برای برخورداری از حق رای با چالش مواجه هستند و حتی در ایران نیز مدیران به شکل محدود از توانمندی زنان بهره برده‌اند، این انتصاب در ترغیب سایر کشورهای منطقه به شناسایی پتانسیل زنان تا چه میزان تاثیرگذار است. 

 

متاسفانه این روزها خاورمیانه در جنگ و آتش غرق شده و زنان و کودکان همواره قربانیان خاموش جنگ‌ها هستند، حضور زنان در دستگاه دیپلماسی می‌تواند به توسعه رویکردهای مادرانه و صلح‌آمیز به مسایل روابط بین‌الملل ختم شود. در جهان خشمگین امروز حضور نیروهای توانمند زن در عرصه‌های دیپلماتیک می‌تواند تعیین‌کننده و تلطیف‌کننده امور باشد. 

 

ایران می‌تواند در خاورمیانه الگوی خوبی برای کشورهای اسلامی باشد، همچنین دولت تدبیر و امید فرصت خوبی است تا بتوانیم تصویر متفاوتی که در هشت سال اخیر ایجاد شده را تصحیح و ترمیم کنیم. 

 می‌توان از این انتخاب به تغییر یک رویکرد در دستگاه دیپلماسی ایران رسید؟ 

 

بله، بدون شک این انتخاب نشان از یک تغییر رویکرد در دستگاه دیپلماسی ما دارد، چه در حوزه دیپلماسی رسمی و چه در بخش دیپلماسی عمومی. این تغییر رویکرد را یک قدم مثبت در جهت بهبود روابط و متعادل‌سازی روابط ایران با جهان می‌دانم. 

 

سفیر ایران در ژنو و سازمان ملل و پیشنهاد معاونت دیپلماسی عمومی وزارت امور خارجه پیشنهاد‌های وسوسه کننده ای است چرا نپذیرفتید ؟ 

راستش برنامه‌ای برای خروج از ایران ندارم و مایلم در ادامه راه در حیطه دانشگاهی و نهادهای مدنی متمرکز شوم. ضمن اینکه خانم‌های توانمند و باسابقه در این زمینه بسیارند و آقای ظریف هم به خوبی آنها را شناسایی خواهد کرد. بانوان بسیار شایسته‌ای در وزارت امور خارجه داریم که گزینه‌های خوبی برای سفارت هستند و بدون شک می‌توانند رویکرد جمهوری اسلامی ایران را در مناسبات بین‌المللی به کشورهای مختلف جهان منتقل کنند. 

 

 گویا برنامه پیشنهادیتان برای شهرداری را به اصلاح‌طلبان شورای شهر ارایه کرده‌اید؟ 

بله، همین تازگی در جلسه‌ای چندساعته برنامه‌ها را ارایه کردم. 

 

 موانع پیش‌روی زنان برای حضور در پست‌های سیاسی و دیپلماتیک چه بوده؟ 

خب در هر دوره ملاحظاتی بوده، اینکه نکند انتصاب سفیر زن، مخل موازین باشد، البته گاهی تنگ‌نظری‌ها در میان بوده و گاهی هم بحث رقابت. اینکه شاید آقایان دوست نداشتند که با خانم‌ها رقابت کنند، اما خوشبختانه این محدودیت‌ها برطرف شده و این تغییر رویکرد را مرهون سیاست‌های دولت «تدبیر و امید» می‌دانم. 

 

 این انتصاب را حاصل شم سیاسی آقای ظریف می‌دانید یا سیاست‌های دولت یازدهم؟ 

هردو، بدون شک دولت و رییس‌جمهوری محترم این رویکرد را در پیش گرفته و از سوی دیگر جناب آقای ظریف هم از جمله شخصیت‌های توانمندی است که نگاه مثبتی به حضور زنان در وزارت امور خارجه دارد. در صحبتی که با ایشان داشتم، آقای ظریف به جد حامی این مساله بودند و تاکید داشتند که حضور زنان در سیاست خارجی ایران می‌تواند به بهبود روابط ما و سایر کشورها منجر شود. 

 

 در جلسه‌ای که با آقای ظریف داشتید، درباره انتصاب زنان سفیر هم صحبت شد، نگاه ایشان به انتصاب سفرای زن چیست؟ 

انتصاب زنان در مقام سفیر مطالبه همیشگی بانوان ایرانی بوده که البته تاکنون محقق نشده. خانم‌های ایرانی سفرای خوبی برای پیشبرد اهداف دیپلماسی ایران هستند. آقای ظریف به صراحت از این مساله سخن گفتند که قرار است سفرای زن در آینده نزدیک تعیین شوند. 

 

 انتظار می‌رفت که در کابینه حسن روحانی، وزیر زن حضور داشته باشد اما ایشان در یک سخنرانی اعلام کردند، که شرایط کشور ویژه است. معدل دولت در به‌کارگیری زنان در کابینه از نظر شما چگونه بوده؟ 

کمی برای معدل‌گیری زود است، خوشبختانه تصمیم‌های خوبی در سطوح معاونت در دستور کار قرار گرفته و امیدواریم تصمیم خردمندانه آقای ظریف از سوی دیگر وزرای دولت یازدهم در دستور کار قرار گیرد.

 آمنه شیرافکن-  شرق